Met behulp van een warmtepomp zorg je op een milieuvriendelijke manier voor warm water en verwarming van je hele huis. Een warmtepomp is een stuk duurzamer dan bijvoorbeeld een combiketel, die gas verbruikt. Dit komt omdat warmtepompen warmte uit de lucht, uit de bodem of uit het grondwater halen en je dus weinig stroom nodig hebt om heel veel warmte in je huis te krijgen. Op het moment dat deze stroom ook nog eens van de zon of wind afkomstig is, heb je helemaal te maken met een duurzame variant van verwarming. Warmtepompen komen nog niet heel veel voor in Nederland – zo zijn er op dit moment zo’n honderdvijftig duizend – maar het aantal groeit met de dag.
De werking van de warmtepomp
Je kunt de werking van een warmtepomp nog het best vergelijken met de werking van een koelkast. Ook een koelkast verzamelt namelijk warmte uit de lucht in de koelkast, die het vervolgens afgeeft aan de lucht buiten de koelkast. Een warmtepomp doet in principe hetzelfde, maar dan andersom: het verzamelt de warmte die zich buiten het huis bevindt uit de buitenlucht, het grondwater of de bodem. Vervolgens geeft de warmtepomp deze warmte binnenin het huisweer af. Overigens hoeft het buiten niet warmer te zijn dan binnen, want een warmtepomp kan net zo goed warmte buitenshuis halen in de winter. De verzamelde warmte komt in je huis terecht door vloerverwarming, wandverwarming, normale radiatoren of door zogeheten lage temperatuur radiatoren. Deze laatste type radiatoren verwarmen door middel van een lagere temperatuur. De kosten van de warmtepomp zijn afhankelijk van het type warmtepomp dat je kiest: een hybride of een volledige warmtepomp. De twee soorten worden hieronder besproken.
Een hybride warmtepomp
Bij een hybride warmtepomp is er een combinatie tussen een normale ketel en de warmtepomp. De normale ketel hoeft echter maar zelden bij te springen, zodat je bijna geen gas verbruikt. Je kunt kiezen voor een hybride warmtepomp en een combiketel bij elkaar. De kosten voor een dergelijke warmtepomp variëren van de vijfduizend tot de zevenduizend euro (inclusief de kosten voor de installatie en de BTW). Je kunt echter ook kiezen voor een losse hybride warmtepomp, als je bijvoorbeeld al een hr-ketel hebt. Je bent dan rond de vierduizend euro kwijt. Dit lijken flinke bedragen, maar je moet daarbij wel rekening houden met het feit dat je voor beide types warmtepompen subsidie kan aanvragen. De subsidie varieert van de duizend tot vijftienhonderd euro. Warmtepompen gaan bovendien zo’n vijftien jaar mee en hebben een stuk minder onderhoud nodig dan bijvoorbeeld CV ketels. Daarnaast bespaar je veel op je energierekening door je verminderde gasverbruik. Hoe meer gas je verbruikt, hoe meer je gaat besparen. Gemiddeld komt dit neer op zo’n driehonderd euro per jaar.
Een volledige warmtepomp
Bij een volledige warmtepomp is er geen ketel nodig, maar wordt wel gebruik gemaakt van elektriciteit. De hoeveelheid energie de verbruikt wordt, ligt echter veel lager dan die van bij een ketel. Hierdoor wordt de uitstoot van CO2 aanzienlijk verlaagd. De kosten voor een volledige warmtepomp hangt af van de warmtebron die wordt gebruikt. Bij de buitenlucht als bron is dit rond de tweeëntwintigduizend euro, bij de bodem als bron is dit vijfentwintigduizend euro en bij grondwater als bron kunnen de kosten oplopen tot wel veertigduizend euro. Speciale lage temperatuur radiatoren zitten echter bij de prijs inbegrepen. De subsidie voor een volledige warmtepomp is hoger dan die van een hybride warmtepomp: de subsidies bedragen tweeduizend euro, of meer. Bovendien vallen de kosten vaak lager uit bij nieuwbouw of renovatie van een wijk. Dit komt omdat meestal al rekening wordt gehouden met het gebruik van een warmtepomp in het ontwerp van de nieuwbouwwoningen of renovaties. In dit geval kan ook gekozen worden voor een gemeenschappelijke bron in de bodem voor de warmtepomp.
De soorten warmtepompen
Je hebt de keuze uit verschillende soorten warmtepompen. De grootste verschillen zitten allereerst in wat de warmtebron is. Dit kan de buitenlucht of ventilatielucht zijn, de bodem, het grondwater of oppervlaktewater. Bij nieuwbouw huizen wordt meestal gebruik gemaakt van de bodem als bron. Bij bestaande huizen kan het echter een stuk lastiger zijn om een bron onder de grond aan te leggen. Om die reden wordt meestal de buitenlucht gebruikt als warmtebron. Er wordt in dat geval een warmtewisselaar op het dak of in de tuin geplaatst. Zo’n warmtewisselaar ziet eruit als een airconditioning. In grotere projecten, zoals een gehele woonwijk, wordt gebruik gemaakt van grondwater als warmtepomp.
Warmtepompen; warmte of ook warm water
Ten tweede verschillen de warmtepompen in het feit of ze alleen verwarming of ook warm water leveren. Zo heb je de standaard warmtepomp, die enkel voor verwarming zorgt, een warmtepompboiler, die enkel voor warm water zorgt, en een combiwaterpomp, die zowel voor verwarming als voor warm water zorgt. Als laatste maakt het uit of de warmtepomp volledig elektrisch is of hybride (in combinatie met een ketel die op gas werkt). Bij een hybride warmtepomp springt de gasketel aan als het erg koud is: op de zogeheten piekmomenten. Bij een volledig elektrische warmtepomp worden piekmomenten voorkomen. Een elektrische naverwarmer zorgt dan in de nodige momenten voor extra warmte. Dit kost wel veel meer energie.
Tips bij het gebruik van een warmtepomp
Als afsluiter van dit artikel geven we nog wat tips over warmtepompen.
- Als je huidige combiketel al bijna vijftien jaar bij je thuis staat, is het handig om alvast uit te zoeken of je over kunt stappen op een warmtepomp, hybride of elektrisch. Zo ben je als je ketel het begeeft al voorbereid op deze keuze.
- Een warmtepomp zorgt voor veel besparing op stookkosten en is daarmee ook verantwoordelijk voor een lage CO2 uitstoot. Dit is goed voor het milieu, maar op het moment dat je zorgt dat je huis goed geïsoleerd is, ben je pas echt goed bezig. Bij een goede isolatie is een warmtepomp namelijk het zuinigst. Zorg dus eerst voor een goede isolatie van je huis voordat je tot het aanschaffen van een warmtepomp overgaat.
- Ga achter de subsidies aan. Afhankelijk van het type warmtepomp kan deze subsidie oplopen tot in de duizenden euro’s – dit wil je niet mislopen.
- In combinatie met vloerverwarming of een ander soort laag temperatuursysteem zoals wandverwarming of lage temperatuur radiatoren, werkt een warmtepomp optimaal.
- Als je toch niet besluit tot vloerverwarming omdat je bijvoorbeeld de middelen hiervoor niet hebt, is het gebruik van je huidige radiatoren ook mogelijk. Dit kan echter alleen als er voldoende capaciteit is. Het is ook een optie om een van je oude radiatoren door een lage temperatuur radiator te vervangen.